Diyafram dilimize Fransızca “diaphragme” kelimesinden gelmiştir, İngilizcede ise “aperture” olarak tanımlanır ve “açıklık” anlamına gelir.
Fotoğraf çekerken, deklanşöre bastığınız zaman ışık lensin diyafram açıklığından geçerek sensöre ulaşır. Diyafram; yansıyan ışığın, sensöre ne miktarda ulaşacağını kontrol eden ayar ve mekanizmanın ismidir. Objektif üzerinde bulunan diyafram bu kontrolü açılıp kısılarak gerçekleştirir. Yani ayarladığınız diyafram değeri, açıklığın büyüklüğünü etkiler. Açıklık ne kadar geniş olursa o kadar fazla, ne kadar dar olursa o kadar az ışık sensöre ulaşır.
Diyafram değerleri f-stop ile ölçülür ve ‘’f’’ ardına gelen rakamlar ile ifade edilir. Örneğin; ‘’f/1.4’’ ‘’f/8’’ birer diyafram değeridir. Kullandığınız objektif üzerinde bulunan benzer ibareler o objektifin diyafram değerini ifade eder.
f/1.4, f/2, f/2.8, f/4, f/5.6... şeklinde ilerleyen değerler, 1 f-stop değişiklik belirtir ve her f-stop ışığın 2 kat artması ya da azalması anlamına gelir. Örneğin f/2 ile f/2.8 arasında 2 kat ışık farkı vardır.
Burada dikkat edilmesi gereken şey; diyafram değerindeki sayı küçüldükçe diyafram açıklığının artması, sayı büyüdükçe açıklığın kısılmasıdır. Yani f/2 değerinden f/2.8 değerine geçerseniz 2 kat az ışık alacağınız ve 1 stop düşük pozlama yapacağınız anlamına gelir.
Özetle:
Diyafram açıldıkça; ışık miktarı artar, f değeri küçülür.
Diyafram kısıldıkça; ışık miktarı azalır, f değeri büyür.
İlginizi Çekebilir: Pozlama Nedir?
Diyaframın Fotoğrafa Etkisi Nedir?
Diyafram ayarı doğrudan alan derinliğini de etkiler;
Diyafram açıldıkça ve f değeri küçüldükçe alan derinliği artar, diyafram kısıldıkça ve f değeri arttıkça alan derinliği azalır.
Hangi Senaryoda Nasıl Kullanılır?
Gece ya da düşük ışıklı ortamlarda yapılan çekimlerde pozlama dengesini kurabilmek için f/1.4, f/2 gibi geniş diyafram kullanılabilir.
f/2 Değerinde Çekilmiş Örnek Fotoğraf
Arka plan bulanıklığı istenen fotoğraflarda örneğin bir portre fotoğrafında geniş diyafram kullanılabilir.
Makro (Makro Fotoğraf Nasıl Çekilir?) fotoğraf ya da detay çekimlerinde, konuyu öne çıkarmak için portre fotoğrafında olduğu gibi, geniş diyafram kullanılabilir.
Kadrajın büyük çoğunluğunda netlik istenen manzara ya da doğa fotoğrafı gibi çekimlerde, az önceki senaryolara zıt olarak kısık diyafram kullanılabilir.
Fotoğrafın temel prensiplerini öğrenmek ve kendinizi fotoğrafçılıkta geliştirmek isterseniz bu eğitime bakabilirsiniz: